زمین عشریهزمین عشریّه زمینی که ده یک محصول آن به عنوان زکات پرداخت میشود. از عنوان یاد شده در باب زکات سخن گفتهاند. ۱ - تعریف زمین عشریهزمین عشریه در برابر زمین خراجی و زمین ذمّی بر زمینی اطلاق میگردد که یک دهم محصول آن از غلات چهار گانه (گندم، جو، کشمش و خرما) در صورت رسیدن به حدّ نصاب و داشتن سایر شرایط، به عنوان زکات پرداخت میگردد. ۲ - گستره زمین عشریهزمین عشریه هم زمینهایی را دربر میگیرد که مسلمانان آنها را احیا کردهاند و هم زمینهایی را که متعلق به کفّار بوده و صاحبان آنها اسلام آوردهاند. ۳ - تبدیل زمین غیر عشریه به زمین عشریهالبته گاهی زمین غیر عشریه تبدیل به زمین عشریه میشود، مانند زمینی که با کافری بر بقای آن در ملک وی در ازای پرداخت بخشی از محصول آن به عنوان جزیه مصالحه شده است که با مسلمان شدن صاحب آن، زمین ذمّی تبدیل به زمین عشریه میگردد. [۳]
الخلاف ج۵، ص۵۵۱.
۴ - تبدیل زمین عشریه به زمین خراجیچنان که گاهی زمین عشریه تبدیل به زمین خراجی میشود، مانند زمین آبادی که صاحب آن پس از پذیرش اسلام از روی میل و رغبت، آن را رها کرده تا به ویرانی گراییده است. از برخی قدما، وجوب زکات در محصولات پیمانه‌ایِ زمینهای عشریه، مانند برنج، ذرت، عدس و سایر حبوبات و نیز زیتون و روغن زیتون به عمل آمده و عسل گرفته شده از زمین عشریه نقل شده است. ۵ - پانویس
۶ - منبعفرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت، ج۴، ص۲۸۰-۲۸۱. |